System ABS i ESP – zastosowanie, podobieństwa i różnice

20-09-2020 12:24

Systemy wspomagające prowadzenie auta to wielcy przyjaciele każdego kierowcy. Czynią bowiem jazdę nie tylko bardziej komfortową, ale przede wszystkim – dużo bezpieczniejszą. Mimo ich powszechności, wielu wciąż jednak nie może znaleźć odpowiedzi na pytanie „po co je stosować?”. Co kryje się więc pod skrótami nazw poszczególnych systemów i jak – tak naprawdę – działają?

By hamowanie było łatwiejsze – ABS

ABS to skrót od angielskiej nazwy – anti-lock braking system, która to, w wolnym tłumaczeniu, oznacza „system przeciwblokujący”. To także istota działania tego mechanizmu – głównym jego zadaniem jest bowiem uniemożliwienie kołom samoczynnego blokowania w trakcie jazdy, tym samym zaś – zapobieganie poślizgom. Co ciekawe, rozwiązania tego typu testowane były już w latach 30. XX wieku, początkowo jednak w grę wchodziła całkowicie inna branża – lotnictwo.

Koncerny motoryzacyjne rozpoczęły ich stosowanie dopiero 30 lat później, lecz pierwotnie ich forma była w dużym stopniu ograniczona. Niemniej, z biegiem czasu ABS począł zyskiwać popularność, a jego zastosowanie stawało się coraz bardziej powszechne. Wynikiem tego stało się wyposażenie w system blisko 70% aut wyprodukowanych na początku XXI wieku, zaś finalnie – uczynienie z niego w 2004 roku elementu niezbędnego dla nowych pojazdów, dopuszczonych do ruchu na terenie Unii Europejskiej.

Jak zbudowany jest jednak sam system? W każdym z kół znajdują się specjalne czujniki, które są w stanie wykryć nagłe zatrzymanie. Następnie sygnał kierowany jest do jednostki centralnej, która automatycznie – przy użyciu siłownika – „naciska” na pedał hamulca. Warto mieć na uwadze to, że pojazdy, w których nie zastosowano tego rozwiązania, są narażone na zablokowanie kół w trakcie jazdy, a co za tym idzie – na utratę kontroli nad autem. Od kwestii zastosowania ABS zależy także rodzaj hamowania – przy braku należy bowiem zrezygnować z szybkiego i mocnego wciskania pedału hamulca. Zamiast tego wymagane jest zastosowanie metody pulsacyjnej, która nie wydłuży drogi zatrzymywania auta i pozwoli na zachowanie sterowności.

Kontrolowana stabilność – ESP

ESP (z angielskiego – electronic stability program, co przekładane jest najczęściej na „system stabilizacji toru jazdy”) to – w przeciwieństwie do ABS – system stosowany od niedawna, opierający się tym samym na stosunkowo nowoczesnych założeniach. Jako opcja pojawił się w roku 1995, zaś zbieg okoliczności spowodował, że został upowszechniony dość szybko, stając się jednocześnie się elementów wielu modeli. Warto dodać, że od 2011 roku w ESP musi być wyposażone każde nowe auto, które dopuszczane jest do ruchu na terenie Unii.

Po co kierowcom „program stabilizujący”? Odpowiedź odnaleźć można w polskim tłumaczeniu nazwy systemu – głównym zadaniem ESP jest bowiem utrzymywanie odpowiedniego toru jazdy, szczególnie w sytuacjach awaryjnych. Budowa mechanizmu opiera się – podobnie jak w przypadku wspomagania hamowania – na połączonych z centralną jednostką czujnikach, wśród których wymienić można między innymi:

* czujnik prędkości obrotowej koła,

* czujnik przyspieszenia bocznego,

* czujnik skrętu kierownicy,

* czujnik ciśnienia hamulców.

Analiza wskazanych danych jako całości pozwala na stworzenie swego rodzaju toru, którym powinno poruszać się auto. Dodatkowo, część sensorów, działając z wyprzedzeniem, jest w stanie „określić” rzeczywistą ścieżkę, którą obierze pojazd. System porównuje obie opcje, jak również „interweniuje” w sytuacjach potencjalnie niebezpiecznych – tym też sposobem pozwala na uniknięcie wypadku.