Sprzęgło samochodowe - funkcja, rodzaje sprzęgieł

Wcisnąć i puścić przy ruszaniu, wcisnąć przy zmianie biegów – te czynności wykonujemy automatycznie, prowadząc auto z manualna skrzynią. Każdy z kierowców wie o istnieniu sprzęgła, ale czy wie, jak naprawdę działa? Przyjrzyjmy mu się bliżej.

Jak najkrócej scharakteryzować, na czym polega praca sprzęgła? Jego zadaniem jest łączenie (lub rozdzielanie) wału korbowego z układem napędowym samochodu i dalej z podzespołami przenoszącymi moment obrotowy na koła. Jednym słowem: Bez sprzęgła ani rusz!

Dzięki jego pracy możliwa jest zmiana biegów. Trudno wyobrazić sobie, jak wyglądałyby przekładnie skrzyni biegów, gdyby kierowcy próbowali na siłę zmieniać biegi bez użycia sprzęgła.

Po co w ogóle to sprzęgło?

Płynne działanie sprzęgła umożliwia także takie samo ruszenie z miejsca. Marzy zresztą o tym każdy początkujący kierowca. Gasnący silnik lub auto wpadające w "kangura" to podstawowe objawy nieumiejętnego obchodzenia się ze sprzęgłem. Również hamowanie bez użycia sprzęgła, choć bywa koniecznością, nie jest książkowym przykładem zatrzymywania pojazdu.

Sprzęgło sprzęgłu nierówne. Istnieją trzy podstawowe rodzaje tego mechanizmu. Wśród nich wyróżniamy sprzęgła cierne, elektromagnetyczne oraz sprzęgła hydrokinetyczne. Najpopularniejsze ze spotykanych w samochodach osobowych ze skrzyniami manualnymi oczywiście są sprzęgła cierne. Jednak i w ramach tej kategorii wyróżnić można sprzęgła tarczowe, stożkowe, a także bębnowe. Najpowszechniejszy rodzaj sprzęgła – sprzęgło tarczowe - występuje w wersji pracującej na sucho oraz na mokro.

Odśrodkowe albo hydrauliczne

Tu także pojawia się kolejny podział. Sprzęgła można podzielić także ze względu na metodę wywierania nacisku. Są więc sprzęgła odśrodkowe, półodśrodkowe, hydrauliczne, pneumatyczne oraz elektryczne.

Właściciele aut z napędem na cztery koła mogą kojarzyć jeszcze sprzęgło, które będzie niezbędne podczas uruchamiania napędu 4x4. W tej roli najczęściej występuje sprzęgło wiskotyczne, jednokierunkowe, kłowe, zębate lub podatne. Niekiedy spotkać można też sprzęgło typu Haldex.

Co zrobić, gdy ślizga się sprzęgło?

Jak każdy element samochodu, także i sprzęgło może ulec awarii. Na ogół mówimy wtedy o tak zwanym ślizganiu się sprzęgła. Co to oznacza? Kierowca, ruszając lub zmieniając biegi, ma wrażenie, że mimo dodawania gazu i wchodzenia silnika na wyższe obroty, wcale lub tylko w ograniczonym stopniu wzrasta prędkość jazdy. Może to przypominać dodawanie gazu na oblodzonej jezdni. Koła się kręcą, ale auto jedynie w niewielkim stopniu przyspiesza. Ślizgające się sprzęgło to znak, że należy dokonać wymiany tarcz. Można to zrobić w każdej autoryzowanej stacji obsługi Seat. Warto umówić się na tę usługę nieco wcześniej. Czynność jest dość pracochłonna i na ogół wiąże się z koniecznością pozostawienia samochodu w serwisie.